Tο μέλι, σύμφωνα με τον Κώδικα Τροφίμων (Codex Alimentarius) του Διεθνούς Οργανισμού Τροφίμων (F.A.O.) είναι το φυσικό προϊόν που παράγεται από τις μέλισσες από το νέκταρ των φυτών ή από εκκρίσεις ζώντων μερών φυτών ή εκκρίσεις εντόμων από ζωντανά μέρη φυτών (μελίτωμα), τα οποία οι μέλισσες συλλέγουν, μετατρέπουν -αναμειγνύοντας με ειδικές ύλες του σώματός τους-, αφυδατώνουν και αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους προκειμένου να ωριμάσουν.
Η βιολογική αξία του μελιού έγκειται τόσο στη διαιτητική αξία που έχει για τον ανθρώπινο οργανισμό, όσο και στην αντιβακτηριακή, στη μυκοστατική και την αντιοξειδωτική του δράση.Το μέλι περιέχει πληθώρα συστατικών, όπως σάκχαρα, μεταλλικά στοιχεία, ένζυμα, πρωτεΐνες, αμινοξέα, βιταμίνες και οργανικά οξέα που είναι ευεργετικά για τον άνθρωπο.
Πιο αναλυτικά:τα κυριότερα σάκχαρα του μελιού, η φρουκτόζη και η γλυκόζη, αφομοιώνονται εύκολα και γρήγορα από τον ανθρώπινο οργανισμό χωρίς να παράγουν ιδιαίτερο μεταβολικό στρες, δίνοντας ενέργεια, σωματική και πνευματική αντοχή. Η φρουκτόζη αποθηκεύεται στο συκώτι με την μορφή γλυκογόνου, ως ενεργειακό απόθεμα και μας βοηθά να ανταποκρινόμαστε καλύτερα στο άγχος και το στρες, η δε, γλυκόζη είναι η μόνη μορφή σακχάρου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους μυς, γι’ αυτό το μέλι αποτελεί άριστη πηγή ενέργειας και είναι ιδανικό για παιδιά και αθλητές.
Τα μεταλλικά στοιχεία και ιχνοστοιχεία που περιέχονται σε αφθονία το μέλι, παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας του ανθρώπινου οργανισμού, καθώς βοηθούν στη λειτουργία των κυττάρων, στη διατήρηση της υγείας των οστών και των δοντιών και στη πήξη του αίματος. Τα κυριότερα είναι Κάλιο (Κ), Θείο (S), Χλώριο (Cl), Ασβέστιο (Ca), Φώσφορος (P), ενώ τα υπόλοιπα ανόργανα συστατικά του μελιού Νάτριο (Na), Σίδηρος (Fe), Μαγνήσιο (Mg), Μαγγάνιο (Μn), Χαλκός (Cu), και Πυρίτιο (Si) βρίσκονται σε μικρότερες ποσότητες.
Συνήθως τα σκουρόχρωμα μέλια και τα μέλια μελιτωμάτων έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε μεταλλικά στοιχεία και ιχνοστοιχεία από τα ανοιχτόχρωμα μέλια. Ιχνοστοιχεία που ανιχνεύονται στο μέλι είναι: Χρώμιο, Λίθιο, Νικέλιο, Μόλυβδος, Κασσίτερος, Ψευδάργυρος, Όσμιο, Βηρύλλιο, Βανάδιο, Ζιρκόνιο κ.α.τα ένζυμα του μελιού (διαστάση, καταλάση, γλυκοξειδάση, ιμβερτάση, οξική φωσφατάση) είναι καταλύτες σε πολλές αντιδράσεις του οργανισμού και έχουν ως αποτέλεσμα τη διάσπαση ελεύθερων ριζών που είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο.
Τα ένζυμα είναι από τα σημαντικότερα συστατικά του μελιού, προέρχονται από την μέλισσα, τη γύρη, το νέκταρ αλλά και από παράγοντες ζύμωσης και μικροοργανισμούς. Ακόμη και όταν το μέλι είναι ώριμο, κάποια από τα ένζυμα αυτά συνεχίζουν τη ζύμωση. Οι πρωτεΐνες και τα αμινοξέα, είναι συστατικά που ανιχνεύονται σε μικρές συγκεντρώσεις, αλλά έχουν ιδιαίτερη θεραπευτική αξία για τον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ αποτελούν δομικά στοιχεία για διάφορες βιοχημικές αντιδράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό.
Το μέλι διαθέτει περίπου 20 πρωτεΐνες και 18 αμινοξέα.οι βιταμίνες Β1, Β2, Β3, Β6, C, φολικό οξύ κ.ά. οι οποίες αν και βρίσκονται σε μικρή ποσότητα συμβάλλουν στην απορρόφηση των σακχάρων από τον οργανισμό. Tα οργανικά οξέα, όπως μυρμηγκικό, γλουκονικό, οξικό, κιτρικό, φωσφορικό οξύ κ.α, η σημασία των οποίων στη διατροφή είναι εξίσου σημαντική όπως των βιταμινών. Το μέλι περιέχει τουλάχιστον 18 οργανικά οξέα.
Πηγή: United States Department of Agriculture (USDA)